Από την Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας της Περιφερειακής Ενότητας Φλώρινας της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και σύμφωνα με τα Α.Π. 10086/278395/17-9-2024 και 4894/123121/26-4-2024 σχετικά έγγραφα της Δ/νσης Προστασίας Φυτ. Παραγωγής – Τμήμα Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ανακοινώνονται τα εξής :
Τα ακάρεα της οικογένειας Eriophyidae είναι αποκλειστικά φυτοφάγα είδη, που απαντώνται τόσο σε καλλιεργούμενα όσο και σε αυτοφυή φυτά. Στην πλειονότητα τους είναι εξειδικευμένα όσον αφορά τον ξενιστή τους, τρεφόμενα σε συγκεκριμένα φυτικά είδη ή μικρό αριθμό συγγενών μεταξύ τους ειδών, συχνά προκαλώντας εντυπωσιακά συμπτώματα.
Τα ακάρεα αυτά προτιμούν για την ανάπτυξή τους μέση θερμοκρασία και υψηλή σχετική υγρασία, οπότε συνήθως αυξημένοι πληθυσμοί και προσβολές εμφανίζονται κατά τους ανοιξιάτικους μήνες. Κατά τη διάρκεια των υψηλών θερμοκρασιών του καλοκαιριού πέραν της πτώσης του πληθυσμού τους, πολλά είδη δημιουργούν ανθεκτικές μορφές, τα λεγόμενα δευτερόγυνα άτομα, τα οποία μπορεί να είναι διαφορετικής μορφολογίας του είδους.
Επειδή κατά την εξέταση παραμορφωμένων καρπών ροδάκινων/νεκταρινιών από το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (ΜΦΙ), οι οποίοι προέρχονταν από οπωρώνες περιοχών της Λάρισας, Ημαθίας και Πέλλας, έχουν βρεθεί ακάρεα του γένους Eriophyes sp., τα οποία υπάρχει πιθανότητα να προκαλούν ή να συμβάλλουν στην εμφάνιση παραμορφώσεων των καρπών των πυρηνοκάρπων (ροδάκινα), προτείνονται προληπτικά μέτρα φυτοπροστασίας (καλλιεργητικά και χημική αντιμετώπιση) ως ακολούθως:
1. Άμεσα μέτρα, που πρέπει να ληφθούν κατά την τρέχουσα χρονική περίοδο (Σεπτέμβριος – Οκτώβριος), τα οποία περιλαμβάνουν: α) Την απομάκρυνση από τους οπωρώνες και την καταστροφή (με θάψιμο), των καρπών που έχουν πέσει στο έδαφος ή παραμένουν πάνω στα δέντρα, και β) Τον ψεκασμό των οπωρώνων ροδάκινων/νεκταρινιών, μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα (Σεπτέμβριος – Οκτώβριος) με εγκεκριμένα ακαρεοκτόνα για να αντιμετωπισθούν οι διαχειμάζοντες πληθυσμοί του ακάρεως (πλήρης κατάλογος εγκεκριμένων δραστικών ουσιών στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://1click.minagric.gr/oneClickUI/frmFytoPro.zul του ΥπΑΑΤ.
2. Μέτρα που πρέπει να ληφθούν κατά την επερχόμενη καλλιεργητική περίοδο, προκειμένου να υπάρξει περαιτέρω μείωση των πληθυσμών του ακάρεως, τα οποία περιλαμβάνουν: α) Μετά το κλάδεμα καρποφορίας, απομάκρυνση από τους αγρούς και καταστροφή των αφαιρούμενων κατά το κλάδεμα φυτικών ιστών, και β) Τον ψεκασμό με εγκεκριμένα ακαρεοκτόνα στο φούσκωμα των οφθαλμών.
3. Μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, τα οποία περιλαμβάνουν:
α) Μετά τα οποιαδήποτε τύπου κλαδέματα/κλαδοκάθαρο, απομάκρυνση από τους αγρούς και καταστροφή, του αφαιρούμενου φυτικού υλικού, και β) Αποφυγή μετακίνησης οποιουδήποτε φυτικού υλικού (πχ εμβόλια) μεταξύ περιοχών / οπωρώνων.
Τονίζεται ότι οι καλλιεργητές ροδάκινων / νεκταρινιών πρέπει, παράλληλα να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για την διαχείριση των ιολογικών προσβολών στους οπωρώνες τους.
Ο έλεγχος των εντόμων – φορέων παίζει σημαντικό ρόλο στην διαχείριση αρκετών ιολογικών ασθενειών που μεταφέρονται με φορείς, αλλά πρέπει να χρησιμοποιείται μαζί με άλλα μέτρα ελέγχου, όπως η εκρίζωση των προσβεβλημένων φυτών και η χρήση πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού.
Στη γεωργική πράξη δεν υπάρχει κανένα θεραπευτικό μέτρο κατά των ιώσεων και η αντιμετώπισή τους βασίζεται στην εφαρμογή των πιο κάτω προληπτικών μέτρων :
Α. Στις μητρικές φυτείες και τα φυτώρια
⦁ Χρησιμοποίηση υγιούς [πιστοποιημένου ή ελάχιστων κοινοτικών προδιαγραφών (CAC)] μητρικού υλικού,
⦁ Διατήρηση μητρικού υλικού σε γλάστρες υπό κάλυψη (εντομοστεγή δίκτυα),
⦁ Χρησιμοποίηση εντομοστεγών δικτύων για παραγωγή των δενδρυλλίων υπό κάλυψη. Mη κάλυψη μόνο σε περίπτωση που μπορεί να υπάρξει ουδέτερη ζώνη 1 χλμ. χωρίς να φύονται άλλα πυρηνόκαρπα (και άγρια είδη ξενιστών),
⦁ Χειρισμοί (ψεκασμοί) των φυτών με ορυκτέλαια (θερινά λάδια) κατά τις εποχές ενεργούς πτήσης (δραστηριότητας) των αφίδων (άνοιξη – φθινόπωρο),
⦁ Χρησιμοποίηση υποκειμένων ανεκτικών ή κατά περίπτωση σχετικά ανθεκτικών (π.χ. για τον ιό της ευλογιάς της δαμασκηνιάς: ‘GF677’, ‘Garnem’, ‘Greenpac’, ‘Myrobolan BN4kr’, ‘Docera 6’),
⦁ Λήψη μέτρων απολύμανσης και ορθής υγιεινής για αποφυγή μετάδοσης των ιώσεων και των ιοειδών με μηχανικά μέσα,
⦁ Τακτική επιθεώρηση κατά την άνοιξη και καταστροφή όλων των υπόπτων δενδρυλλίων,
⦁ Εργαστηριακός δειγματοληπτικός έλεγχος των παραγομένων δενδρυλλίων.
Β. Στους Οπωρώνες
⦁ Χρησιμοποίηση υγιούς [πιστοποιημένου ή ελάχιστων κοινοτικών προδιαγραφών (CAC)] πολλαπλασιαστικού υλικού για την εγκατάσταση,
⦁ Χρησιμοποίηση ανθεκτικών-ανεκτικών ποικιλιών και υποκειμένων στις περιπτώσεις που υπάρχουν και έχουν εμπορική αξία,
⦁ Αποφυγή εγκατάστασης του οπωρώνα σε περιοχή όπου ενδημεί η ασθένεια. Εγκατάσταση σε απομακρυσμένες περιοχές όπου υπάρχει εναλλαγή με άλλα είδη μη ή λιγότερο ευπαθή,
⦁ Χειρισμοί των φυτών με ορυκτέλαια (θερινά λάδια) για τα 3 πρώτα χρόνια,
⦁ Λήψη μέτρων απολύμανσης κλαδευτικών και λοιπών εργαλείων για αποφυγή μετάδοσης με μηχανικά μέσα. Χρήση κατάλληλων απολυμαντικών (π.χ. διάλυμα χλωρίνης περιεκτικότητας 0,5% NaOCl για 1min),
⦁ Καταστροφή των λαίμαργων βλαστών γιατί προτιμώνται από τις αφίδες,
⦁ Αποφυγή επανεμβολιασμού προσβεβλημένων δένδρων,
⦁ Αποφυγή χρήσης εμβολίων από δένδρα που δεν είναι ελεγμένα και μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί φορείς ιώσεων,
⦁ Όταν δένδρα ευαίσθητων ποικιλιών βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές συνιστάται η παρακολούθησή τους για συμπτώματα και η εκρίζωση των μολυσμένων για μείωση της πίεσης του μολύσματος.
Η έγκαιρη διάγνωση είναι η πιο σημαντική πτυχή του ελέγχου της διασποράς των ιών των οπωροφόρων φυτών. Σε περίπτωση εμφάνισης ασυνήθιστης συμπτωματολογίας στα δέντρα του οπωρώνα ή στα φυτώρια, η οποία παραπέμπει σε πιθανό ιολογικό αίτιο, οι καλλιεργητές πυρηνοκάρπων πρέπει άμεσα να ενημερώνουν τις φυτοϋγειονομικές υπηρεσίες της περιοχής τους (Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου, Τμήματα Αγροτικής Ανάπτυξης και Ελέγχων) και να λαμβάνουν τα ανωτέρω αναφερόμενα προστατευτικά μέτρα.
Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με το Τμήμα Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της ΔΑΟ Φλώρινας και τον Γεωπόνο κ. Βοσκόπουλο Γεώργιο στο τηλ. 2385350552 κατά τις εργάσιμες ημέρες και ώρες.
Ο Προϊστάμενος της Δ/νσης
Ιωαννίδης Στέφανος